EPS

EPS

EPS ve Beyaz EPS Nedir?

Genişletilmiş Polistiren (EPS) köpük, stiren monomerinin polimerizasyonu yoluyla petrolden elde edilen, tipik olarak kapalı gözeneklere sahip beyaz bir termoplastik malzemedir. Ayrıca uzun dalga radyasyonunu yansıtacak şekilde tanelerin özel olarak işlendiği gri veya siyah ürünler de vardır.

Polistren tanelerinin şişirilip eritilmesiyle yapılan EPS ürünlerde tanelerin şişirilmesiyle köpük elde etmek için kullanılan gaz pentandır. Organik bir bileşen olan pentan, tanelerin içinde çok sayıda küçük gözenek oluşmasına olanak tanır ve üretim sırasında ve sonrasında çok kısa sürede yerini hava alır. Açığa çıkan pentan gazı atmosferde halihazırda mevcut olan CO2 ve su buharına (H2O) dönüşür. Pentan açığa çıktıktan sonra, malzeme içindeki çok sayıda küçük, kapalı gözenekli hücre (yoğunluğa göre 1 m3 EPS'de 3 ila 6 milyar hücre) tarafından durgun hava hapsedilir. Malzeme %98 oranında durgun hava ve %2 oranında polistirenden oluşmaktadır.

Malzeme küçük taneli hammadde olarak tedarik edilir ve daha sonra ön şişirmeye tabi tutulur. Bu arada tanelerin içindeki pentan gazının yerini hava alır ve bu aşamada istenilen malzeme yoğunluğu büyük ölçüde elde edilir. Daha sonra özel silolarda dinlendirilen genleşen taneler kalıplanarak su buharı ile eritilir ve malzemenin kendine has özellikleri kazandırılır. Tane kaynaşmasının bir sonucu olarak, boşluksuz bir şekilde kaynaşmış sürekli bir bal peteği şeklindeki çokgen kütlesi vardır. Aşağıdaki üretim adımları malzemenin kullanım alanına (ısı yalıtımı veya ambalajlama) göre değişiklik göstermektedir.

Durgun havanın en ekonomik, çevre dostu ve mükemmel ısı yalıtım malzemesi olduğu bilinmektedir. EPS'nin üstün ısı yalıtım özelliği, çok sayıda tanecik içerisindeki durgun hava ile sağlanır. Dünyanın sayılı ısı yalıtım malzemelerinden biri olan EPS, ülkemizde kullanılan diğer ısı yalıtım malzemelerine göre aynı performansı daha ekonomik olarak sağlayan tek malzemedir.

Bu malzeme esnek yapısı, darbe emme özelliği ve mekanik mukavemeti nedeniyle birçok üründe koruyucu ambalaj olarak kullanılmakta ve ambalajlanan ürünlerin zarar görmesini engellemektedir. Ayrıca gıda ambalajlarında ısı yalıtım ve koruma özelliklerinden dolayı özel tip EPS kullanılmaktadır.

Üstün teknik özelliklerine rağmen uygun fiyatlı olmasının bir diğer nedeni ise üretiminin enerji yoğun olmamasıdır. Etkin mekanik mukavemetin yanı sıra şişirme gazının çok kısa sürede hava ile değiştirilmesi, ürünün kullanım ömrü boyunca istikrarlı bir performans göstermesini sağlar. Zamanla kalınlığı ve ısı iletkenliği artmaz, mekanik özellikleri değişmez ve diğer özellikleri bozulmaz.

EPS kullanım alanına göre istenilen yoğunluklarda üretilmektedir. Özellikleri yoğunluğa göre istenildiği gibi değiştirilebildiği için malzeme israfına ve gereksiz maliyet artışlarına neden olmaz. Üretim yoğunluğu ısı yalıtımında 15 ila 30 kg/m3, ambalaj malzemesinde ise 20 ila 100 kg/m3 arasındadır. Bitmiş ürün olarak EPS, hafif olma, işlenmesi kolay olma ve kompozit ürünler yapmak için diğer malzemelerle birlikte kullanılabilme özelliklerine sahiptir.

EPS tüm bu özelliklerinin yanı sıra %100 geri dönüştürülebilir olması ve atmosfere veya ozon tabakasına zararlı herhangi bir madde içermemesi nedeniyle çevre dostu bir malzemedir. Üstelik insan sağlığına zararlı olmadığı gibi, EPS'nin özel türleri gıda ambalajlarında dahi kullanılabilmektedir.

EPS ürünleri binaların ısı ve ses yalıtımında levha, boru veya önceden şekillendirilmiş elemanlar olarak ve ambalaj sektöründe yoğun olarak kullanılmaktadır. EPS ürünleri, duvar yapımında duvar malzemesi olarak kullanılmasından, soğuk hava depolarının izolasyonuna, soğuk bölgelerde yol yapımından, zeminlerin güçlendirilmesine, can şamandırası ve can yeleği yapımına kadar, hafifliğin, sağlamlığın, hareket kabiliyetinin olduğu sayısız uygulamada sınırsız bir kullanım alanına sahiptir. Kolay şekillendirilip uygulanabilmesi ve ısı iletkenliğinin düşük olması önemlidir.